Olga Tokarczuk
laureatką literackiej Nagrody Nobla
Olga Tokarczuk otrzymała literacką nagrodę Nobla za 2018 rok. Polska autorka wymieniana była w gronie faworytów od kilku lat. W czwartek, 10 października, w jej ręce trafiła najbardziej prestiżowa nagroda w świecie literatury. Odbierze ją na ceremonii w grudniu. Otrzyma wtedy trzy rodzaje nagród: dyplom Nobla, medal Nobla oraz dokument potwierdzający wysokość nagrody pieniężnej, która wynosi 9 mln koron szwedzkich.
10 października 2019 r. wręczono dwie literackie nagrody Nobla - za 2019 i 2018 rok. W ubiegłym roku nagrody nie przyznano. Laureatem literackiego Nobla za rok 2019 został austriacki pisarz i dramaturg Peter Handke.
Olga Tokarczuk - polska pisarka laureatką literackiej nagrody Nobla
Olga Tokarczuk jest jedną z najwybitniejszych współczesnych polskich pisarek. Wcześniej została też nagrodzona jedną z najważniejszych nagród literackich - Man Booker International Prize. Jury doceniło oryginalność powieści Tokarczuk "Bieguni", którą na język angielski przełożyła Jennifer Croft. Międzynarodową nagrodę Bookera przyznaje się najlepszej powieści przełożonej na język angielski.
Nobel dla Tokarczuk - uzasadnienie komitetu
Polka otrzymała Nobla za "za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia". "Tokarczuk nie traktuje rzeczywistości jako czegoś raz na zawsze ustalonego. Konstruuje swoje powieści na linii napięcia pomiędzy naturalnymi opozycjami - naturą i kulturą, rozumem i szaleństwem, męskością i kobiecością, wspólnotą i alienacją" - napisano w uzasadnieniu werdyktu.
Tokarczuk pracuje obecnie nad powieścią opartą na jej rodzinnej historii, której osią mają być relacje pomiędzy Polakami i Ukraińcami.
A. Zganiacz
Przedstawiamy zestawienie najważniejszych książek Olgi Tokarczuk z krótkim wyjaśnieniem, dlaczego naszym zdaniem warto je przeczytać.
1. "E.E"
Druga w dorobku Olgi Tokarczuk powieść pod tytułem "E.E." to historia osadzona w pierwszych latach XX wieku. Wyraźnie widać w niej fascynację pisarki obszarami wykraczającymi poza ludzki rozum. Tytułowa E.E., czyli Erna Eltzner to nastolatka, która zostaje uznana za medium.
Powieść wspaniale oddaje ducha epoki i atmosferę popularnych wtedy seansów spirytystycznych. Pisarka mruga okiem do świadomego historycznoliterackich odniesień czytelnika.
2. "Prawiek i inne czasy"
Tą powieścią Tokarczuk przypieczętowała pogłoski o tym, że pojawiła się w Polsce pisarka najwyższego formatu. Tytułowy Prawiek to fikcyjna wioska leżąca w centrum naszego kraju. Zamieszkują ją dwie rodziny, Boskich i Niebieskich, których kolejne pokolenia są bohaterami utworu. Ale nie jest to zwykła saga rodzinna, lecz mityczna opowieść, której wątki fabularne przeplatają się z fragmentami o charakterze refleksyjno-filozoficznym.
3. "Dom dzienny, dom nocny"
"Dom dzienny, dom nocny" to dla niewprawionego czytelnika utwór trudny. Stanowi próbę realizacji tzw. sylwy ponowoczesnej, czyli prozy pozbawionej właściwie formy, będąca mieszanką gatunkową i tematyczną, zawierającą zarówno wątki autobiograficzne i całkowicie fikcyjne, celową urywającą się i niedookreśloną, choć zbudowaną wedle jakiegoś dającego się zauważyć porządku. Jaki to porządek u Tokarczuk, warto sprawdzić na własną rękę.
4. "Gra na wielu bębenkach"
To zbiór 19 opowiadań, bardzo zróżnicowanych, zarówno pod względem tematycznym, jak i formalnym. Wszystkie jednak łączy charakterystyczne dla prozy Tokarczuk połączenie obnażania świata z kłamstw z pociechą płynąca z odnajdowania radości w drobnych rzeczach.
5. "Bieguni" Olgi Tokarczuk
Książka doceniona przez jury nagrody Bookera to powieść o podróży, rozumianej na wiele różnych sposobów. Bohaterowie Tokarczuk, nazwaniu Biegunami, czują potrzebę ciągłego przemieszczania się, które dla nich oznacza tak naprawdę wolność.
6. "Prowadź swój pług przez kości umarłych". Ekranizacja książki Olgi Tokarczuk
Zekranizowana przez Agnieszkę Holland jako "Pokot" powieść "Prowadź swój pług przez kości umarłych" to wielka obrona naszych braci mniejszych, czyli zwierząt. Pisarka sięgnęła tutaj do konwencji kryminalnej, by mówić o sprawach niezwykłej wagi. Powieść rozpoczyna się serią zgonów. Zabitych łączy to, że wszyscy w jakiś sposób krzywdzili zwierzęta.
7. "Moment niedźwiedzia"
Próbka eseistycznego talentu Tokarczuk. Tom zbiera jej teksty poświęcone m.in. płci i seksualności, własnej twórczości, podróżach i miłości do wszelki form życia oraz chęci ich obrony.
8. "Księgi Jakubowe"
Monumentalna powieść Tokarczuk o Jakubie Franku, samozwańczym żydowskim mesjaszu, który żył w XVII wieku. To książka historyczna, choć nie w prostym tego słowa znaczeniu. Powołuje się na fakty (nie zawsze), ale przede wszystkim ukazuje same mechanizmy działania historii i wpadania w jej tryby ludzi, rodzin i całych narodów.
9. "Opowiadania bizarne"
Dzieło Olgi Tokarczuk to zbiór opowiadań. Pisarka pokazuje w nich to, co w otaczającym nas świecie dziwne, niesamowite ("bizarne"). Słówko przywodzi na myśl kategorię "niesamowitego", którą dobrze znamy z freudowskiej psychoanalizy i literatury.
